BUSİAD: Daralma her alanda hissedilmeye başlandı

BURSA (İGFA)- BUSİAD, Bursa iktisadının nabzını tutmak ismine üyeleri nezdinde Temmuz 2023’te gerçekleştirdiği, BUSİAD İktisadi Yönelim Anketi’nin sonuçlarını açıkladı.

Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Özdemir’in katkılarıyla gerçekleştirilen çalışmada, ankete katılan firmaların, bir evvelki çeyreğe nazaran performanslarında zayıflama istikametinde bir değişim olduğu görüldü. Firmalar, kelam konusu zayıflama eğiliminin, gelecek altı aylık müddet içinde de süreceğini söz ederken, bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak üretim hacminin de zayıflama tarafında değişimini teyit ettiler, Firmalar, eğilimin gelecek üç ay itibariyle de kalıcı olduğunu kaydettiler.

İSTİHDAM VE YATIRIMLARDA DURAKSAMA…

Ankete katılan firmalar için ortalama olarak bir evvelki çeyreğe nazaran istihdam performansı zayıflarken, eğilimin gelecek üç ay için de geçerli olacağı anlaşıldı. Gelecek üç ay için fiyat maliyetlerinde artış beklentisi içinde olan firmalar, makine-teçhizat yatırımında da çok istekli görülmüyor. Ankete katılan firmalar, gelecek 12 ayda, geçmiş 12 aya kıyasla makine-teçhizat yatırımlarının, bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak güçlü bir azalış eğilimi gösterdiği, eğilimin, imalat sanayi firmalarında daha sonlu olduğu belirlendi.

İhracat yapan firmaların, son üç aylık siparişleri bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak zayıflama tarafında güçlü değişim gösterirken eğilimin gelecek üç ay için de sürmesinin beklendiği gözlenmektedir. Ankete katılan firmaların önemli bir faiz riski altında olmasa da ortalama olarak faiz riskinin bir evvelki çeyreğe nazaran imalat sanayi için sonlu bir yükseliş gösterdiği gözlenmiştir. İmalat sanayi firmaları için kur riski açısından da emsal bir eğilim tespit edilmiştir. Firmaların finansman gereksiniminin arttığı görülse de eğilimin bir evvelki çeyreğe nazaran ise azalış istikametinde değişim gösterdiği anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, gelecek üç aylık periyotta TL cinsi kredi faiz oranına ait beklenti, bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak güçlü bir biçimde artış istikametinde değişim göstermiştir. Firmaların karlılık seviyelerinde bir evvelki çeyreğe göre ortalama olarak sonlu bir zayıflama olduğu görülmektedir. Döviz kurundaki değişimlerin satış fiyatlarını etkileme suratının, 0-3 ay ortasındaki eğilimini güçlü biçimde koruduğu görülmektedir.

BİRİM MALİYETLERDE ARTIŞ…

Ankete katılan firmaların büyük bir kısmı evvelki üç aya kıyasla ortalama ünite maliyetlerinin artmasını beklerken, artış tarafındaki değişim beklentisinin bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak yükseldiği görülmektedir. Firmalar, bir evvelki çeyreğe nazaran gelecek üç aya ait satış fiyatlarının ortalama olarak kıymetli ölçüde artış tarafında değişmesini beklemektedir. Yanı sıra, yıl sonu yıllık üretici fiyatları enflasyonu beklentisi, bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak önemli seviyede artış tarafında değişim göstermiştir.

Anket sonuçlarını kıymetlendiren BUSİAD İdare Şurası Lideri Buğra Küçükkayalar, seçim iktisadının tesirlerinin yansıdığı Temmuz 2023 BUSİAD İktisadi Yönelim Anketi’nin “işlerin çok da âlâ gitmediğini” gözler önüne serdiğini söyledi. Seçimin akabinde yaşanan iktisat idaresindeki değişim ve gerçekçi siyasetlere dönüşün tesirlerinin ise bir sonraki ankette ortaya çıkmasını beklediklerini kaydeden Küçükkayalar, “Daralmayı her alanda hissediyoruz. Enflasyon, ihracattaki azalma ve işgücü maliyetlerindeki artış iş insanını zorluyor. Yatırımlarda duraksama var. Bir de buna finansmana ulaşma zorluğu eklenince ekonomiyi canlandırmak zorlaşıyor. Yeni iktisat idaresinin gerçekçi siyasetler izleyeceğine ait birinci işaretlerin kısa müddette tesirini göstermesini umuyoruz” dedi.