6 Şubat 2023 tarihli depremin ardından hepimizin merak ettiği “orta hasarlı binalara ne olacak?” sorusu gündeme geldi. Bakan Özhaseki’nin yaptığı açıklamadan sonra akıllardaki kafa karışıklığı son buldu. Peki orta hasarlı binalara ne olacak? Orta hasarlı binalar yıkılacak mı?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki’nin yaptığı açıklamalarla birlikte orta hasarlı binalara ne olacağı sorusunun cevabı belli oldu. AK Parti Kahramanmaraş İl Başkanlığı toplantısında Bakan Özhaseki tarafından yapılan açıklamada, orta hasarlı binaların yıkılacağı konusunda net bir karar alındı.
Türkiye Deprem Sonrası Hasarları Onarmaya Çalışıyor
Türk hükümeti, Şubat 2023’te ülkeyi vuran depremlerin yol açtığı hasarı gidermek için çalışıyor. Bu kapsamda depremden etkilenen bölgelerde istihdamı ve maddi imkanları desteklemek için bir ekonomik plan başlatıldı. Söz konusu bu plan ise bölgede işçi çalıştıran işletmelere teşvik sağlanmayı içeriyordu.
Hükümetin yanı sıra Dünya Bankası, depremlerin Türkiye’de 34,2 milyar dolarlık doğrudan fiziksel hasara yol açtığını ve 1,25 milyon kişinin orta ila ağır hasar veya binaların tamamen çökmesi nedeniyle geçici olarak evsiz kaldığını verilerini paylaşmıştı.
İnsanların evsiz kalmasına neden olan depremde orta derecede hasar gören binalar, gelecekte hasar görmesini veya çökmesini önlemek için onarılabilir veya güçlendirilebilir. Büyük hasar gören veya mevcut güvenlik standartlara uygun olmayan binaların ise yıkılması ve yeniden inşa edilmesi gerekecek.
Depremler önemli miktarda enkaz oluşturmuş, bu da çevre ve sağlık riskleri konusunda endişelere yol açmıştır. Enkazın uygun şekilde bertaraf edilmesi, toz ve toksinlerin azaltılması da yine inşaat maliyetlerini artıracak bir başka faktördür. Bu nedenle de süreçte inşaatların yapıldığı kadar oluşturduğu kirlilikle de mücadele edilmesi gerekmektedir.
Orta Hasarlı Binalar: Olay Sonucu Oluşan Orta Düzey Hasarlar
Orta hasarlı binalar, depremler veya bir dizi olaylar sonucu orta düzeyli hasarların bulunduğu ve genel yapısı sağlam binaları ifade eder. Bu hasarlar genellikle doğal afetler, yangınlar, patlamalar gibi olaylar sonucunda da meydana gelir. Orta hasarlı binaların belli bölümleri hasar görmüş olsa da genel yapısı hala sağlamdır.
Orta hasarlı binalarda, gerçekleşen hasar genellikle taşıyıcı sistemde ve yapısal elemanlarda yoğunlaşır. Örnek verecek olursak duvarlarda çatlaklar, döşemelerde veya kolanlarda çökmeler meydana gelebilir veya çatı varsa hasar görebilir. Eğer bina orta derecede hasar almışsa güçlendirme yapmak gereklidir.
Orta hasarlı binalar, genellikle meydana gelen deprem veya diğer felaketler sonucunda inceleme sırasında tanımlanır. Bu tür binaların kullanılabileceğine uzmanlar tarafından yapılan değerlendirme ile karar verilir. Güvenilir olan binalar için gerekli onarım ve tedbirler alınarak güçlendirme işlemi başlatılır.
Toplumun genel güvenliği için orta hasarlı binaların yeniden inşa edilmesi ve onarılması kritik bir önem taşır. Bu nedenle, orta hasarlı binaların durumu özenle incelenmeli ve önlemler alınmalıdır.
Orta Dereceli Hasarlar İçin Bakan Özhaseki’den Açıklama
Kahramanmaraş’ta gerçekleştirilen bir toplantıda, AK Parti Kahramanmaraş İl Başkanlığı’nda Bakan Özhaseki tarafından yapılan önemli bir açıklama, orta hasarlı binaların kaderini belirledi. Toplantıda, özellikle deprem riski taşıyan orta hasarlı binaların yıkılacağı resmi olarak duyuruldu.
Bakan Özhaseki’nin açıklamalarına göre, orta hasarlı binaların tamamı yıkılacak. Bakan Özhaseki, “Orta hasarlıları ağır hasarlı grubuna alıyoruz ve yıkılacak. Orta hasarlı demek yorulmuş bina demektir. Yarın bir gün 5 ve 5,5 şiddetli şekilde sallandığında ve saniyesi uzun olursa aynı acıları bir daha yaşarız” dedi.
Özhaseki, ayrıca orta hasarlı bina sahiplerinin bazen “Ben güçlendiriyorum, kiraya vereceğim” gibi iddialarda bulunduğunu ancak bu tür durumların dikkate alınmadığını belirtti. Yıkıldıktan sonra yerlerine yeni binaların inşa edileceğini ve hak sahiplerinin ancak o durumda evlerini kiraya verebileceklerini vurguladı.
Kentsel dönüşüm sürecinde değişen AFAD kriterlerine dikkat çeken Bakan Özhaseki, kentsel dönüşüm için daha esnek bir yaklaşım benimsediklerini söyledi. Vatandaşların birden fazla konut veya iş yeri sahibi olmaları durumunda hak sahibi yapılacaklarını belirtti.
Son olarak, yeni konutların eski yapının yerine ve konumuna uygun olarak inşa edileceğini vurgulayan Bakan Özhaseki, “Üst sokakta bulunan adamın evini alıp en öne, en öndekini alıp da en arkaya götürmek gibi bir durum olmayacak” şeklinde konuştu.
Kahramanmaraş’ta orta hasarlı binaların yıkılması ve kentsel dönüşüm sürecinin başlamasıyla ilgili detaylar önümüzdeki günlerde netleşecek gibi görünüyor. Bu önemli adımın, deprem riskine karşı alınan bir güvenlik tedbiri olarak hızla kabul edilmesi bekleniyor.